“Floortime” (ya da “DIR/Floortime”), çocuk gelişiminde kullanılan, özellikle otizm spektrum bozukluğu (ASD) ve diğer gelişimsel gecikmeler yaşayan çocuklar için tasarlanmış bir yaklaşımdır. Bu yöntem, çocukların duygusal ve sosyal gelişimlerini desteklemek amacıyla onların ilgi alanlarına odaklanarak onlarla etkileşime geçmeyi teşvik eder. Floortime, Dr. Stanley Greenspan tarafından geliştirilmiştir ve Developmental, Individual-differences, Relationship-based (DIR) modeli olarak bilinen çerçeve içinde yer alır.

1. DIR Modeli

DIR modeli, üç ana bileşen üzerine kuruludur:

• Gelişimsel (Developmental): Çocuğun gelişim seviyesini anlamak ve desteklemek.
• Bireysel Farklılıklar (Individual-differences): Her çocuğun benzersiz duyusal, motor ve bilişsel farklılıklarını tanımak ve bunlara göre yaklaşmak.
• İlişki Temelli (Relationship-based): Çocuk ve yetişkin arasındaki duygusal ve sosyal bağları güçlendirmek.

Floortime, bu bileşenler doğrultusunda, çocukların doğal oyun ve etkileşim süreçleri sırasında duygusal ve sosyal becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmayı amaçlar.

2. Çocuğun İlgi Alanlarına Odaklanma

Floortime, çocuğun ilgi alanlarına odaklanarak başlar. Yetişkin, çocuğun oyununa katılır ve onunla etkileşime geçer. Bu, çocuğun kendini rahat hissettiği ve doğal olarak ilgilendiği bir alan üzerinden gerçekleşir. Örneğin, bir çocuk oyuncak arabalarla oynamayı seviyorsa, yetişkin bu oyun sırasında çocuğa katılır ve onunla etkileşim kurar.

3. Duygusal ve Sosyal Gelişimi Destekleme

Floortime, çocuğun duygusal ve sosyal gelişimini desteklemeyi hedefler. Yetişkinler, çocuğun duygusal ifadesini teşvik eder, onunla göz teması kurar ve sosyal etkileşimleri artırır. Bu süreçte, çocuğun kendi duygularını anlaması ve başkalarının duygularını tanıması desteklenir.

4. Etkileşim ve Oyun Üzerinden Öğrenme

Floortime yaklaşımında, oyun ve etkileşim temel öğrenme araçlarıdır. Çocuk, oyun sırasında problem çözme becerilerini geliştirir, hayal gücünü kullanır ve sosyal beceriler üzerinde çalışır. Yetişkinler, çocuğun oyununa katılarak, onunla birlikte bu süreçleri destekler.

5. İlişki Temelli Yaklaşım

Floortime, çocuğun yetişkinlerle kurduğu ilişkileri güçlendirmeye odaklanır. Bu ilişkiler, çocuğun güvenli bir şekilde keşfetmesine, duygusal bağlar kurmasına ve sosyal beceriler geliştirmesine olanak tanır. Yetişkinler, çocukla birlikte oyun oynayarak, ona rehberlik ederek ve onu destekleyerek bu ilişkileri inşa eder.

6. Bireysel Farklılıklara Saygı

Floortime, her çocuğun benzersiz olduğunu ve farklı duyusal, motor ve bilişsel ihtiyaçları olduğunu kabul eder. Yetişkinler, her çocuğun bu farklılıklarını göz önünde bulundurarak, ona uygun bir şekilde yaklaşır. Bu, çocuğun kendini rahat hissetmesini sağlar ve öğrenme sürecini destekler.

7. Uygulama Alanları

Floortime, özellikle otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda yaygın olarak kullanılır, ancak diğer gelişimsel gecikmeler veya duygusal problemler yaşayan çocuklarda da etkili olabilir. Yöntem, hem evde hem de eğitim ortamlarında uygulanabilir. Floortime terapisi, ebeveynler, öğretmenler ve terapistler tarafından kullanılabilir.

8. Ebeveyn ve Aile Katılımı

Floortime, ebeveynlerin ve ailelerin de aktif katılımını teşvik eder. Ebeveynler, bu yaklaşımı evde kullanarak çocuklarının gelişimini destekleyebilir. Floortime, ebeveynlerin çocuklarıyla daha güçlü duygusal bağlar kurmalarına yardımcı olur ve çocuklarının ihtiyaçlarını daha iyi anlamalarını sağlar.

9. Uzun Vadeli Faydalar

Floortime, çocukların duygusal ve sosyal becerilerini geliştirmelerine yardımcı olarak, uzun vadede daha bağımsız ve sosyal bireyler olmalarına katkıda bulunur. Bu yöntem, çocukların okul hayatında, sosyal ilişkilerde ve genel yaşam kalitesinde olumlu etkiler yaratabilir.

10. Floortime’ın Avantajları

• Bireyselleştirilmiş Yaklaşım: Her çocuğun ihtiyaçlarına özel olarak uyarlanabilir.
• Duygusal Bağların Güçlendirilmesi: Çocuk ve yetişkin arasındaki ilişkiler güçlenir.
• Günlük Yaşama Uygulanabilirlik: Evde, okulda ve diğer sosyal ortamlarda kolayca uygulanabilir.
• Oyun Temelli Öğrenme: Çocuklar için doğal ve eğlenceli bir öğrenme ortamı sunar.

Floortime, çocukların gelişimsel ihtiyaçlarını karşılamak ve onları daha sosyal, duygusal olarak güçlü bireyler haline getirmek için etkili bir yöntemdir. Bu yaklaşım, oyun ve etkileşim yoluyla çocukların kendilerini ifade etmelerine, dünyayı keşfetmelerine ve başkalarıyla anlamlı bağlar kurmalarına olanak tanır.